Demokratik kitle örgütleri ve sendikalar, üyeleriyle birlikte geniş halk kesimlerinin istemleri ve özlemleri doğrultusunda, ulusal çıkarlarla da örtüşen bir anlayışla verilen mücadelenin günümüzdeki mirasçılarıdırlar. Geçmişin deneyimlerinden ve birikiminden çıkarılacak dersler günümüzde ve gelecekte verilecek uğraşıların daha sağlıklı bir zeminde yürütülmesinde çok yararlı olacaktır.
Sendikalar ve demokratik kitle örgütleri süreç içinde iç işleyiş açısından olsun, mücadele pratiği açısından olsun zenginleşerek, geçmişin olumlu olumsuz deneyimlerinden çıkarılan derslerle daha sağlıklı bir çizgide yürüme olanağına kavuşabilmektedirler. Yönetime böyle bir anlayış hâkim olduğunda tabanını geliştirme, kamuoyu önünde saygınlığını, güvenirliğini artırma, işverenler ve devlet açısından da dikkate alınmaları söz konusu olabilmektedir.
Gücünü korumanın, geliştirmenin, tabanda inisiyatifini sürdürebilmenin birincil koşulu yönetimsel ve parasal bağımsızlığın korunmasıdır. Mali kaynak olarak üye aidatlarının ve iç dayanışmanın dışında bir arayış içine girilmesi durumunda mali ve idari bağımsızlık kısa sürede ortadan kalkmakta, bu kaynağı sağlayan gücün vesayeti altına girmesi kaçınılmaz olmaktadır.
Mali ve idari vesayetle birlikte ister istemez kuruluş amacından uzaklaşılmakta, üyelerinin ekonomik, demokratik, sınıfsal örgütü olma özelliği kaybedilmektedir. Söylem olarak sınıf mücadelesinden, dayanışmadan, sömürüye karşı çıkmaktan dem vurulsa da özünde tabanın beklentilerinden uzaklaşmış, halkına yabancılaşmış, hâkim güçlerin egemenlik alanına hapis olmuş bir yapıya dönüşmektedir.
Bu aşamadan sonraki sendikal pratik izlendiğinde, üyelerinin, halkının, ulusunun istemleri ve çıkarlarıyla örtüşmeyen bir söylem ve eylem içine girildiği gözden kaçmamakta, sınıfsal söylem yerine sanal bir demokratik sosla ambalajlanmış etnik söylem kullanıldığı görülmektedir.
Son dönemde ülkemizdeki kimi sendikaların, mesleki kuruluşların ve demokratik kitle örgütlerinin emek yanlısı sınıfsal konumlarından ve mücadele geleneklerinden uzaklaşıp, sivil toplumcu bir kimliği ve söylemi benimsediklerini görmekteyiz. Benimsedikleri yeni kimlik ve bu kimlik doğrultusunda geliştirdikleri söylemlerle, ulusal çıkarlarla örtüşen bir anlayışla emek safında sürdürülen mücadele anlayışının da terk edildiğine tanık olmaktayız.
Ulus devlete, üniter yapıya, cumhuriyetin değerlerine karşı geliştirilen tavır emek örgütü olduğunu iddia edenlerin aslında emeğe yabancılaşmasıdır. Uluslararası dayanışma ve güç birliği söylemleriyle perdelenen ulus ötesi yakınlaşmalar emek örgütlerini dönüştürmekte, kuruluş felsefesine yabancılaştırmakta ve gelenekten koparmaktadır. Bu dönüşüm ve yabancılaşma sonucunda; emperyalizme, sömürüye karşı, emek, ülke ve ulus yanlısı bir duruş yerini ülke ve ulus karşıtlığına bırakabilmektedir.
Emek eksenli bir mücadele anlayışı ve dayanışmasının temel alınması gereken işçi ve kimi kamu çalışanları sendikalarında etnik vurguların yapılması ve etnik istemlerin dile gelmeye başlaması bu nedenle yadırganmamalıdır.
Bazı sendikaları süreç içinde emek safından kopararak, tabanına, ülkesine, ulusuna yabancılaştıracak, toplumsal dayanışmanın ve ulusal bütünlüğün temeli olmaktan çıkarıp etnik temelli, ayrılıkçı bir mücadelenin aktörlerine dönüştürecek bir sendikal anlayış model olarak dayatılmaktadır.
Ulus ötesi mali ve siyasal destek konusunda sıkıntı çekmeyen bu tür oluşumlar geleneksel sendikal anlayış ve demokratik kitle örgütlerinin azımsanamayacak pratiğine karşı tabir caizse reddi miras tavrı içindedirler.
Bu ithal anlayış sendikal geleneklerde tahribata yol açmış, kimi emek örgütlerinin toplumsal itibarlarını zedelemiş, güvenilirliklerinde kuşkulara yol açmıştır. Bilindiği gibi canlıların bünyelerine bir şekilde giren virüsler ölümcül sonuçlara yol açmakta, kişisel ölümler yanında toplumsal sağlığı da tehdit etmektedirler. Sendikalarda dış yönlendirmeyle oluşturulan etnik güdülenme ve etnisite temelli bir anlayış, sömürüye karşı emek dayanışmasının da önünde en büyük engel olarak durmaktadır. Sendikal yapıların ve genelde tüm emek örgütlerinin, halkın örgütlü gücü olarak işlevlerini yerine getirmeleri, demokrasinin işlerlik kazanması için zorunludur. Toplumsal düzenin sağlanması, adaletin gerçekleşmesinde bu örgütlülüğün dengeleyici ve gerektiğinde caydırıcı gücüne ihtiyaç vardır.
Etnik virüs ya da etnik radyasyona maruz kalmış sendikal yapılar zayıflayacak, etkisi azalacak, saygınlıkları ortadan kalkacak, toplumsal çatışmaların, etnik husumetlerin tetikleyicisi olacaktır. Bu yapılardaki etnisite temelli bakış ve anlayış süreç içinde toplumun diğer katmanlarına da yayılma tehlikesini her zaman içermektedir.
Bütünleştirici bir anlayışla mücadele yerine ayrıştırıcı bir tutumun toplumsal barışı bozması en başta yoksulların, ezilenlerin acılarının artmasından, sömürünün katlanmasından, ulus devletin emperyalistlerce tahribinden başka bir sonuca götürmeyecektir.
Emek dayanışmasının, ulus devleti savunma bilincinin yok edilmesiyle tetiklenen etnik ayrışmanın ve düşmanlığın yol açtığı boğazlaşmanın olası sonuçlarının yakın tarihteki en somut örneği olarak bu gün yerinde yeller esen Yugoslavya’yı verebiliriz.
Sendikaların, emek örgütlerinin, meslek kuruluşlarının, üyelerinin ekonomik demokratik haklarını savunma, koruma, geliştirme uğraşılarının yanında, ülkelerinin, uluslarının bağımsızlığının, özgürlüğünün savunulması konusundaki sorumluluklarını da bir an bile akıldan çıkarmamaları gerekmektedir.
Kimi işçi ve kamu çalışanları sendikaları üyelerinin çıkarlarıyla ülkelerinin ve uluslarının çıkarlarındaki ortak uyum noktalarını bulmak ve geliştirmek sorumluluğunu hissetmelidirler. Ulus ötesi güçlerin çıkarlarıyla örtüşen, ulusal çıkarlarla çelişen bir çizginin, sonuçta tabanlarına ve ülkelerine, uluslarına yabancılaşmanın tetikleyicisi olduğunun bilincinde olmalıdırlar.
Sendikaları kuruluş felsefesine yabancılaştırıp, etnik temelli bir anlayışa oturtmanın uğraşının bilinçli oyuncuları için üye, taban ve itibar kaybetmenin hiçbir öneminin olmadığı açıktır. Onlar için bütün sorun dışarıyla kurulan bağlantıların sonucu etnik virüs bulaştırılan, etnik radyasyona maruz kalmış örgütlü yapıların ne olursa olsun bu hüviyetle elde tutulmasıdır.
Sonuç olarak sendikaları ve emek örgütlerini çürüten, ufalanmasına, emeğe ve tabana yabancılaşmasına yol açan, emek dayanışması yerine etnik boğazlaşmayı tetikleyen emperyalizmin son keşfi etnik virüse, etnik radyasyona karşı, ulusal bir çizgiyle, ulusal bir duyarlılıkla karşı konulabileceğinin ayrımına varılması gerekmektedir.