Ömrümüzü bünyemize böyle sokuşturulmuş bu kanser hücreleriyle boğuşmakla geçirecek gibiyiz.
MEB, yeni bir eğitim sistemine geçti biliyorsunuz. Bu sistemin yeni olmasından kaynaklanan sıkıntıları hepimiz yaşıyoruz. Olabilir, deyip geçiyoruz. Ama öyle bir uygulama var ki buna isyan etmemek elde değil. Türkçemizi koruması ve yeni nesillere bu bilinci vermesi gereken bir devlet kurumu, ders kitapları ve öğretmenleri eliyle bir cinayet işliyor: Evlatlarımızın ev ödevlerinin bir kısmının adının performans olarak değiştirildiğini, bunun bütün ilköğretim ve lise müfredatına, ders kitaplarına bu şekilde geçirildiğini öğrenince saçımı başımı yoldum!
Şimdi sokağa çıkıp yüz kişiye sorsanız, biri bile bu sözün doğru karşılığını söyleyemez. (Sokakta değil, seçkin bir kurumumuzda çalışan üniversite mezunlarına sorduğum için biliyorum.) Ama buna rağmen bu iğrenç söz, kişiler, resmi kurumlar, üniversiteler, basın organları, büyük – küçük işletmeler tarafından yerli yersiz kullanılıyor. Peki hangi alanlarda? Eğitim, sanat, spor, kurum, bilgisayar, bilişim, otomotiv, muhasebe, enerji, kişisel gelişim, cinsellik… Öncelikle söylemek lazım; bu dilimize yapılmış çok çirkin bir saldırıdır. Türkçeyi küçültmektir. Sıradan bir yabancı söz karşılığında aciz düşürülmesidir. Terbiyem müsait olmadığı için, bu sözü bu kadar birbiriyle ilgisiz alanda kullanarak yaygınlaştıranlara küfredemiyorum. Bilerek kullanan hainler var, bilmeden kullanan ahmaklar var. Allah’tan dileğim, yerli yersiz kullandığınız bu adi söz ağırlığınca başınıza taş düşsün emi! Bu çirkin sözü Türkiye’de ilk defa (özel televizyon kanallarından birinde) kullanan kişiyi ve yayılmasına vesile olanları da Allah kahretsin.
Ya bu saldırıya layıkıyla cevap vermesi gerekenlere ne demeli? Dilcilerimiz ne yapıyorlar? Türk Dil Kurumu? TDK’nın sanal Türkçe sözlüğünde (www.tdk.gov.tr) bu sözün Fransızca olduğu (performance) belirtiliyor ve Türkçe karşılığı olarak da başarım (1. Elde edilen bir başarı. 2. Herhangi bir olayı veya durumu başarma gücü. 3. Kişinin yapabileceği en iyi derece, takat sınırı, performans.) sözü veriliyor. Fransızca anlamı; başarım ya da verim gücü. Sıradan bir İngilizce sözlükte ise (Resimli Redhouse, s.408) bu sözün karşılığında, i. gösteri, temsil; eğlence programı, iş, fiil, amel; eser; huk. Yapma, uygulama, yerine getirme, çalışma, işleme, benefit performance yardım için yapılan gösteri veya temsil. first performance gala. put up a good performance başarmak anlamları verilmiş. (Performans sanatı diye bir sanat bile var! 1960'lı yıllarda ortaya çıkan, izleyicinin önünde canlı olarak icra edilen bir sanat biçimidir. Performans sanatı etkinlikleri bazen happening olarak da adlandırılır.)
Birçok alanda kullanılan bu yabancı söz için, Türkçe sözlükte bu kadar zayıf bir karşılık (başarım) konmasını doğru bulmadığımı ifade etmek isterim. Bu sözün karşılığı yüzlerce kelimemiz varken, neden böyle sıradan bir sözle ihtiyaç karşılandı bilmiyorum. Burnumuzun içindeki kılın hareketini bile bu sözle karşılayan vatan hainleri herhalde kıs kıs gülüyordur. Bu sözün kullanıldığı her alan için ayrı sözümüz vardır ve bu sözlerimiz kullanılmalı, kullanmayanlar dilcilerimizce aleme ibret için teşhir edilmelidir. Aksinin yapılması Türkçenin kısırlaştırılmasıdır. Türkçe olmayan sözlerin, Türkçe sözlükte yer almasının garipliği de ayrı bir bahis. Türkçeye sokuşturulan sözlerin ayrı bir sözlüğü yapılmalı diye düşünüyorum.
Bu sözün, sanatın her türündeki kullanımı ile diğer alanlardaki kullanımı arasında fark var. Biri en iyi gösteri, diğerlerinde ise genellikle verim, güç vb. anlamlarda kullanılıyor. Ama asıl gariplik şurada: hiçbir Türk, yaptığı bir işin adını asla bu sözle karşılamazken, basın, radyo ve televizyonlar, eğlence, sinema, tiyatro, dans ve benzeri alanların hakimleri dönmeler ve yabancı kültürler karşısında aşağılık duygusu içinde olan ahmaklar yüzünden, bu söz gittikçe yaygınlaşıyor. Ne hikmetse, MEB tarafından hazırlanan ders kitaplarına kadar giriyor ve çocuklarımıza küçük yaştan şırınga edilen bir kanser hücresi haline geliveriyor!
Çocuklarımız birçok alanda kobay olarak kullanılıyor ve ne yazık ki engelleyemiyoruz. (Mesela de-ha formüllü, ilk defa Türk çocuklarında denenen küpler!) Öncelikle MEB çocuklarımızı kültür emperyalizminin kobayı olarak kullanmamalıdır. Yabancı dille eğitimi kaldırması, ders kitaplarındaki bütün yabancı sözcükleri ayıklatması gereken bakanlık, bunları yapmadığı gibi ne olduğu belirsiz bir kelimeyi çocuklarımızın beynine sokmaktadır ve bunun adı cinayettir. Bu cinayeti işleyenler, gelecek yıl bu cinayete son verip, bu ödevin adını güzel Türkçemizdeki bir sözle değiştirmezlerse gafil değil, aynı zamanda hain olduklarını da tescillemiş olacaklardır. Ömrüm oldukça bu yabancı kültür ajanlığının karşısında duracağım. Kıyamet gününde de ellerim onların yakasında olacaktır. (Doktorlarımız Sağlık Bakanı Recep Akdağ'a pankartlı itirafta bulundu: Performans adına devleti soyuyoruz dedi. Maliye Bakanlığınca 28 Şubat 2004 gün ve 25367 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Vergi Usul Kanunu" 329 sıra numaralı genel tebliğ ile "ticari, zirai ve mesleki kazançları dolayısıyla gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi yükümlüleri ile kurumlar vergisi yükümlüleri için "performans derecelendirme bildirimi" verme zorunluluğu getirildi. Burada Sağlık ve Maliye bakanlıklarımızı da aynı şekilde uyarıyorum, bu aşağılık duygusunu süratle tamir etsinler. Belgelerdeki bu pisliği temizlesinler.)
aybarsfirat@yahoo.com