İstanbul'un büyüyen bir köy görünümü gün geçtikçe içinden çıkılmaz bir hale geldi. Trafik, hırsızlık derken hortlayan kapkaç terörü ve ardından iki yerde patlayan bombalar İstanbul polisinin teknolojiyi fark etmesini sağladı. Bu teknoloji bildiğimiz değil bilmediğimiz bir teknoloji idi. Çünkü her adım başı konulan kameralar ile polislerin masasındaki ekrandan İstanbul'u izlemesine dayanıyor.
İstanbul'da yaşayan vatandaşların takip edildiklerinden haberi var mı acaba? Eminim bu yazıyı okuduktan sonra sizi izleyen kameraların varlığını daha yakından öğreneceksiniz.
Mobil Elektronik Sistem Entegrasyonu (MOBESE), Emniyet Genel Müdürlüğü araçları için tasarlanmış iletişim altyapısı olarak GPRS teknolojisini kullanan, yazılım ve mobil donanım birimlerinden oluşan, Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Bilgi Yönetim Sistemlerinin (GIS / MIS) entegrasyonu olarak da bilinen bu sistemin yazılım olarak da kendine özgün yönleri bulunmakta. Dünyadaki birçok büyük kent de güvenliğini kameralı sistem ile sağlamaya çalışıyor.
POLİSLERİN İSMİ MOBESE OLDU
İstanbul Emniyet Müdürlüğü Bilgi İşlem Daire Başkanlığı'nda çalışan 7 polisin, görev yaptıkları ABD ve Avrupa’da görüp geliştirdikleri sisteme kısaca MOBESE adı verildi. Bu isim, çalışmalarda görev alan Murat Nazmi Akman, Mustafa Harharcı, Osman Nihat Şen, Basri Aktepe, Erin Çoban, Süleyman Demirci, Erdoğan Toprakman'ın isimlerinin baş harfinden oluşuyor. Mobil iletişim teknolojisinin kamu hayatındaki önemi çerçevesinde emniyet hizmetlerinin de teknolojiye uygun bir hızda gelişmesini sağlamak, amacıyla geliştirilen MOBESE projesi emniyete göre çok başarılı oldu. Hatta MOBESE kamerası gören birçok emlak fiyatını ikiye katladı. İstanbul Emniyetin verilerine göre MOBESE hizmete girdiğinden bu yana kentte 1200 kapkaç meydana geldi.2004 yılındaki kapkaç olaylarına nazaran yüzde 30 azalma bulunuyor. Kapkaç ve hırsızlık olayları MOBESE sisteminin olmadığı yerlere kaymaya başladı. Şu anda İstanbul sokaklarını tarayan 570 kamera bulunuyor. 24 saat boyunca şehri izleyen bu kameralar her hangi bir durumda en yakındaki ekip olay yerine sev edilerek anında müdahale sağlıyor.
SİSTEM MİMARİSİ
MOBESE, GPRS teknolojisini kullandığından, tercih edilen GSM operatörünün kapsama alanında hizmet verebilmekte. MOBESE, terminaller arası iletişim, 128 bit kripto ile güvenli hale getirilmiş olup sistem dışından birilerinin iletişim denetlemesi mümkün değildir. MOBESE'nin en önemli özelliklerinden birisi "Tüm personelin ve araçların sayısal harita üzerinden sevk ve idaresi"dir. Bu sayede, olay yeri ve/veya aranılan yerin nerede olduğu anında sayısal harita üzerinde görülebilmekte. Terminallerin sayısal harita üzerinde gözlemlenebilmesi; güvenlik birimlerinin en hızlı ve etkin bir şekilde koordine edilmesine ve yönlendirilmesine imkân verebilmekte. MOBESE'nin diğer özelliği ise "Geliştirilmiş mesaj servisi"dir. Mesaj servisi ile Sistem Servisleri bölümünde tanımlanan hazır mesajlarla, yetkiler dahilinde, hızlı ve etkin haberleşme imkanı sağlanabilmekte. Tamamen kriptolu iletişim alt yapısı olduğundan, gizlilik arz eden konular mesaj servisi üzerinden rahatlıkla yapılabilmekte. MOBESE, akıllı bir sistem olarak hareket etmektedir. Herhangi bir acil durumda, birinin müdahalesine gerek kalmaksızın sistem akıllı yapısı sayesinde kendi kedine karar verebilmekte ilgili terminallere yön verebilmekte. Acil yardım isteyen terminal merkez noktası olmak üzere, sistem servisleri tarafından önceden belirlenen dairesel alan içindeki en yakın terminaller uyarılmakta
MOBESE, ulusal yahut yerel veri tabanına eklenen yeni tabloları otomatik olarak algılayabilmekte ve kendisinin anlayabileceği sorgu alanlarını oluşturabilmektedir. Bu ise terminallerin güncellenmesine çok ciddi kolaylıklar sağlayabilmektedir.
Tüm bu özellikler MOBESE'yi benzerlerinden ayırt etmektedir.
MOBESE CAYDIRICI BİR GÜÇ
Peki bu sistem ile tam güvencede olmak mümkün mü? Cevabın evet olmasını isterdik ama maalesef bu sadece caydırıcı bir sistem. Çünkü kameraların olduğu yerde suç oranları geçmiş yıllara nazaran düşmüş durumda. Kimine göre son derece faydalı bir yatırım. Kendimizi biraz olsun daha güvende hissetmemize yarayacak. Kaza yerinden kaçan araçlar, kapkaç, terör eylemleri gibi suç olaylarının çözümlenmesine büyük katkısı olacak. Bunun yanında bu sisteme karşı muhalif eden gruplarda ortaya çıktı. Bu sistemi kişisel özgürlüğe karşı bir hareket olarak algılayan bu insanlar internette bir web sayfası açarak (http://izleniyoruz.cjb.net) MOBESE’ye karşı olduklarını açıklıyorlar. İngiltere'deki adı CCTV olan bu sistemi Big Brother diye tabir ederek bir süre protesto eden gruplar çıkmasına rağmen destekleyenler çok fazla olduğu için şu anda sistem tepkisiz bir şekilde çalışıyor. Şu an Fransa'da bu sistemi Paris ve metrolarında uygulamaya başlayacağını açıkladı. MOBESE'nin sistemini uygulayan birçok özel şirket de bulunuyor. İngiltere'de yapılan bir araştırmada bir İngiliz evden işe gidinceye kadar 400'e yakın özel ve resmi kameralardan izleniyormuş. Şimdilik Türkiye'de bu kadar olmasa da birçok kişi güvenlik kamerası ile evlerini donatmaya başlamış durumda. Bundan sonra şehirde dolaşırken bir kameranın sizi daima izlediğini unutmayın. İzleniyoruz, izliyorlar aman dikkat.