Kasım 2008

Ö T E S İ

 

8.12.2024 



Türk Ekonomisi

 
İ.Orkun Atalay

BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINDA NELER OLUYOR?


Bugünün temelleri, 1980 sonrasında Türkiye’de yapılması en kolay şeyin banka kurma veya özelleştirme adı altında kamu bankalarını satın alma şeklinde atılmıştır. Hiçbir denetime tabi olmadan çalıştırılan bu bankalar o dönemde yeni filizlenmeye başlayan holding imparatorluklarının “finansörü” olmuştur.

Mali yapısı bozulan bankalar, iflas edip tedrici tasfiyeye tabi tutulmadan, iflasın ertelenmesi suretiyle borçların yeniden yapılandırması adı altında, bir “kayyum” bünyesinde toplanmıştır. Sadece bu bankalar değil, bunların iştiraki olan bütün şirketlere de el konulmuştur. Daha doğrusu, haciz halindeki bankaların ortaklarının bu şirketlerdeki hisseleri üzerine, teminat olarak, rehin konulmuştur. Diğer taraftan bankayı zarara uğratanlardan alacaklar “kamu alacağı” sayılmıştır. Ayrıca “geriye yürüyen” şekilde “kusursuz mesuliyet” ve “genişletilmiş müsadere” kabul edilmek suretiyle şahsi mesuliyet sınırı aşılmış, bankayı zarara uğratan hakim ortaktan en küçük memura kadar herkesin, bütün sülalesinin malvarlığına el konulması öngörülmüştür. Bunun en belirgin örneği, basından da takip edildiği üzere Uzanlar olayıdır.
Bugünün temelleri, 1980 sonrasında Türkiye’de yapılması en kolay şeyin banka kurma veya özelleştirme adı altında kamu bankalarını satın alma şeklinde atılmıştır. Hiçbir denetime tabi olmadan çalıştırılan bu bankalar o dönemde yeni filizlenmeye başlayan holding imparatorluklarının “finansörü” olmuştur. Mudilerden astronomik faiz oranları karşılığında toplanan mevduatlar bu holdinglerin bünyesindeki şirketlere aktarılmış ancak ekonomiye yatırım olarak dönmemiş ve “iç” edilmiştir. Batık banka patronlarının astronomik malvarlıkları iç edilen paraların nereye gittiğini göstermektedir. Yeniden yapılandırma kapsamında el konulan bankaların ve iştiraklerinin satılarak hazineye gelir getirilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir. Ancak gelişmeler hiç de bu yönde gerçekleşmemektedir. Bir yönden, bankaların ve sermaye şirketlerinin iflas etmeyerek yeniden yapılandırmaya tabi tutulması “hemen ölmesin, alacağımızı aldıktan sonra kendiliğinden ölsün” mantığını yansıtmaktadır. Zira iflâs masası mallarının paraya çevrilmesini müteakip yapılan paylaştırmada izlenen usûle bakıldığında, imtiyazlı alacaklılar ilk üç sırayı işgâl etmekte ve geriye kalan mal adî alacaklılar arasında “garameten” paylaştırılmaktadır. Dolayısıyla, bu sonuncuların alacakları genellikle karşılanamamaktadır. Yabancı ticari bankalara yüklü miktarda borçlanan banka ortakları için böyle bir yaklaşım söz konusu olabilecektir.
Diğer yönden, banka ortaklarının sarf ettiği ancak, geri dönmeyen paraların yerine koyulması için kamu gelirlerinin buralara aktarılması söz konusu olabilecektir. Yani içleri doldurulup eski sahiplerine iade edilebileceklerdir. Zira, el konulmayı müteakip bankalara ve iştiraklerine karşı yürütülen tüm icra ve iflas takipleri “kesilmekte” ve yenisine de başlanamamaktadır. Batık patronların malvarlığı aslında bir nevi “güvence” altına alınmaktadır. El konulan malvarlığının tasfiyesi aşamasında da, basında ve kamuoyunda dile getirilmiş bir takım şüpheler rol oynamaktadır. İhale usulüyle yapılan paraya çevirmelerde “muvazaalı” satış endişesi bunlardan biridir. Yurtdışındaki servetlerini kullanarak, taşeronlar vasıtasıyla malvarlıklarını yeniden edindikleri iddia edilmektedir. Örneğin, basında da çıkan, bir Avukat’ın, Uzanlara ait çok yüklüce bir miktarda malvarlığını satın alması ve kim adına aldığını gizlemesi bu şüpheleri kuvvetlendirmiştir. Daha sonra, bu Avukat, bir İngiliz aile adına alımları yaptığı açıklanmış olsa da, Uzanların İngiliz Kraliyet Ailesi ve İngiliz sosyetesinin önde gelen aileleri ile Ürdün Kralıyla olan yakın ilişkileri bilinmektedir. Hatta, Ürdün Kralının okul arkadaşı ve ortağı bulunmaktadırlar.
Bir başka yönden ise batık banka sahiplerinin, bankalarına el konulmasını müteakiben Danıştay’da dava açtıkları ve bu davalar sürerken, bankalarının satılmak veya diğer bankalar ile birleştirilmek suretiyle ortadan kaldırıldığına şahit olunmuştur. Danıştay, el konulan bazı bankalar için “iptal” kararı vermiştir. Ancak ortada artık bir banka kalmadığından bu kararın yerine getirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla iade edilemeyeceklerinden artık devletin, eski ortaklara karşı bir “manevi tazminat” mesuliyeti doğmuştur. Bu tazminat, tahmin edilebileceği üzere epey yüklü bir meblağ tutacak ve yine vatandaşın cebinden çıkacaktır. Kısacası bu borçların yeniden yapılandırılması denilen şey “hortumlanan” paranın yerine konulması gibi gözükmektedir.


ufuk@ufukotesi.com

Bu yazı toplam defa okunmuştur.

Ufuk Ötesi Gazetesi'nde yayınlanan yazı, haber ve fotoğraflar kaynak gösterilerek iktibas edilebilir.

UFUK ÖTESİ.COM

BU YAZIYI TAVSİYE EDİN

Adınız  Soyadınız

E-posta adresiniz
Arkadaşınızın e-posta adresi

 

Yazdır  - Sayfanın Başına Dön 

 

 Sayı :79

 KÜNYE
 
 ARŞİV
 
 ABONELİK
 
 REKLAM
 
 
  YAZARLAR
 Ali Arif Esatgil
Bayrak gibi yaşamak...
 Alptekin Cevherli
En zor yazım…
 Doç. Dr. Fethi Gedikli
Şimşek gibi çakıp geçen ülkücü
 Dr. Yusuf Gedikli
Sevgili Kemalciğim, candaşım, kardaşım, arkadaşım…
 Kemal Çapraz
Son söz...
 Olcay Yazıcı
Asil Neslin Son Temsilcisi: Kemâl Çapraz
 Bayram Akcan
“BOZKURT” Kemal ÇAPRAZ
 Aydil Erol
Bu çapraz, kimin çaprazı?!!
 Şahin Zenginal
Sensiz hayat zor olacak
 Ünal  Bolat
Sevdiğini Türk için seven Alperen
 Hayri Ataş
“YA BÖYLE ÖLÜM DEĞİL Mİ ERKEN”
 Mehmet Türker
Türk Dünyasının dervişi
 Mehmet Nuri Yardım
Kemal Çapraz diye bir kahraman
 Prof Dr. Ali Osman Özcan
Ufuk Ötesinde Çapraz Ateş
 Orhan Seyfi Şirin
Çapraz doğuştan ‘Reis’ti
 Rasim Ekşi
Kardeşim Kemal’in Vasiyeti
 Dr. Orhan  Gedikli
Sevgili Kemal Kardeşimin Ardından
 Özdemir Özsoy
Seni unutamayız
 Dr. Ünal Metin
“Ufuk Ötesi” yaşıyor
 Aybars Fırat
Kastamonu Beyefendisi
 Süleyman Özkonuk
Öteki Ufuk
 Coşkun Çokyiğit
Kemal Çapraz “Tek Ağaç”lardandı
 Zeki Hacı ibrahimoğlu
30 yıllık dostumdu
 Baki Günay
Kırım Meclisinde Kemal Çapraz sesleri
 Ahmet Tüzün
İz Bırakan
 Cem  Sökmen
Metropoldeki dâvâ adamı: Kemal Çapraz
 Hüseyin Özbek
Kemal Bey
 Asuman Özdemir
Sermayeye kurban gittin…
           
       
 
   

Karahan 2002