"Ne demek istiyorsun?" diyeceksiniz. Yaşadığımız coğrafyanın genişliği ve derinliği, geçirdiğimiz tecrübelerle sahip olduğumuz kaynaklar milletimize sonsuz imkanlar sunduğu halde, bunların yeterince değerlendirilemediğini düşünüyorum. Benzetmek yerindeyse her şey var; Yağ, un, şeker, ateş, tencere. Ama helva yapamıyoruz. Bir şeyleri, birtakım insanları bir araya getirerek, onları geliştirerek,imkan oluşturarak, her alanda kurumlaşarak, top yekün kalkınmayı ateşlemek mümkün iken bunu gerçekleştiremiyoruz. Bunun sebepleri üzerinde ne kadar durulsa yeridir: "Neden birlikte, sırt sırta verilerek yapılabilecek işleri başarmakta
güçlük çekiyoruz? Güçlerimizi birleştirmek yerine, tek başımıza meselelerimizle güreşiyoruz? Sivil toplum kuruluşlarımız neden zayıf ve etkisiz? Ticarette neden sıçrama yapamıyoruz? Siyasette kısır döngü içindeyiz? Dış politikada neden bir asır geriden gidiyoruz?" gibi
soruların mutlaka cevapları olmalıdır. Ben, biçimlendirememek, kurallaştıramamak, kurumlaşamamak, dağınık olanı bir araya getirememek, mevcutla yetinmek. olarak özetleyebileceğim bu büyük eksiklik üzerinde duracağım. Yaşı kırklarda dolaşanlar hatırlayacaktır; Çocukluğumuzda zevkle oynadığımız, ipi çekilerek fırlatıldığında uzun süre kendi etrafında dönen, bir oyuncağımız vardı: "Topaç" Kendi aramızda kimin topacı
daha uzun süre ayakta kalarak dönmeye devam edecek diye yarışırdık. Geçenlerde televizyon haberlerinde seyrettim: Japonların, bizim topacı elden geçirip geliştirerek, yeni bir biçim verdikleri ve ticari bir mal olarak bütün dünyaya pazarladıkları yeni oyuncağa sahip olan Türk Çocukları, internet üzerinden haberleşerek bir araya gelmişler ve oyuncaklarıyla yarışmışlar. Televizyonun karşısında irkildim. Sonra, esefle Türkiye gibi bir geleneksel oyuncak cennetinde Japon oyuncağından çok daha güzel oyuncaklar geliştirilebilirdi, geliştirilebilir diye düşündüm. Anamur'da, Türk Çocuk Oyuncaklarını derleyip toplayan ismini hatırlayamadığım bir beyefendi tanımıştım. İkiyüz ellinin üzerinde oyuncak biriktirmişti.
Batılıların kendisini arayıp bulduklarını, bu oyuncakları araştırdığını, sonra da onları
geliştirerek yeni bir ürün gibi piyasaya sürdüklerini anlatmıştı. Gerçekten de son yıllarda piyasaya çıkan oyuncaklar bana çok tanıdık gelmiştir. Kırk yıl önce köyümüzde, tekerlerini çam kütüklerinden, üstünü tahtalardan ellerimizle yaptığımız, ayakta veya oturarak binilebilen, malzemesi sadece birkaç çivi ve tahta olan arabalara binerdik. Gavurca "Skoter"
denilen, benim "Sıkı dur!" dediğim oyuncaklara çok benzerdi, hatta ondan daha sağlıklı, tehlikesiz bir oyuncaktı. Bunları bozulmuş rulmanları takarak azıcık geliştirdiğimiz olmuştur ama hepsi bu kadar. Fazlasını düşünmedik. Ne hikmetse daha da geliştirerek, bir biçime sokamadık, seri halde satılan ürünler haline getirmeyi düşünmedik bile! Hala köyde aynı ilkel
arabalara binen çocuklara rastlıyorum. Yine Karadeniz bölgesinde kullanılan oyuncaklarımızdan birinin dikkatle incelenmesi ve araştırılmasıyla, Irak savaşının en gelişmiş savaş araçlarından biri olan Apaçi helikopterlerinin geliştirildiğini duymuştum. Bükülmüş bir tel'e takılı pervanenin, bir halkayla çekilmesiyle, pervanenin hızla dönerek havada uzun süre uçması, bilim zihniyeti ve araştırma kafası olan insanlarda yepyeni buluşlar, geliştirilecek aletler, düzene sokulacak işler, yola sokulacak kişilerle ilgili fikirler oluşturmaktadır. Yeter ki dikkatini lüzumsuz bir sürü konuya değil de böyle olumlu konulara versin. Sadece yeni buluşlar medeniyetin gelişmesine katkıda bulunmaz! Mevcut bir yapıyı, aleti, insanları geliştirmek, düzene sokmak, yeni bir biçim vermek, kurumlaştırmak da medeniyeti ve insanlığı geliştirir. Hangi millet bu konuda fazla çalışırsa insanlığın lokomotifi de o olur. Kim daha fazla araştırır ve dikkatini toplayarak çalışırsa o önde gider. Moskova Devlet Kütüphanesinde otuz sekiz milyon cilt kitap olduğunu, günde beş bin ziyaretçisi bulunduğunu, buna karşılık bizim Milli Kütüphanemizi günde ancak bin beşyüz kişinin ziyaret ettiğini biliyor muydunuz? İlim denilince eskiler Allah'ın ilmini anlar, "İlim
Allah'ındır, isteyene istediği kadar verir." derlerdi. Demek ki, milletimiz son yüzyıllarda daha az ilimle meşgul oluyor. Dikkati gittikçe dağılıyor, zihni bulanıklaşıyor. Olayların temelindeki gerçekleri bütün dünya bilir, konuşurken, biz olup bitenleri başkalarının basınından öğreniyoruz. Çünkü merak etmiyoruz. Okumuyoruz. Üstüne üstlük, beynimiz ihanet içindeki basın ve televizyonlarla gittikçe uyuşturuluyor, man kurtlaştırılıyoruz. Bazen düşünüyorum da, beynimizi dumura mı uğratıyorlar, yoksa biz mi kendi kendimize çürütüyoruz?
Bin yıl önce kullandığımız sabanın demiri ile bugünkü saban demirimizin aynı olmaması gerekirdi. Eğer kullandığımız aletleri geliştirmiş, eşyaya, insanlara, olaylara daha fazla dikkat etmiş olsaydık, hayatımızı kolaylaştırmak için yenilikler yapmayı isteseydik, bunu bir tarafa bırakınız, sadece daha fazla para kazanma peşinde koşsaydık, bugün çok daha farklı bir konumda olurduk. Neredeyse dünyanın en genç nüfusu, en zengin tabii kaynaklarına sahibiz ve derlenecek, toplanacak, geliştirilecek, şekillendirilecek, biçimlendirilecek, düzenlenecek, kurumlaştırılacak, kurallaştırılacak, düşünecek çok fazla malzememiz olduğunu düşünüyorum. Mesela ilk ve orta öğretimde çalışan öğretmenlerimiz kendi alanlarındaki bilgileri derleyip toparlayabilir, sonra da bunu bastırabilirler. Söz gelişi bir emekli edebiyat öğretmeni yirmi beş yıllık meslek hayatının her gününde bir atasözü veya kelime derlese idi, Türk Dili ve kültürüne ne kadar büyük bir hizmette bulunmuş olurdu! Milletimizin değerlendirilmeyen kıymetlerinden birine, laf aramızda işlendiğinde kütlesiyle para getirecek
bir konuya gelecek yazımda değineceğim. İş adamlarımıza şimdiden duyurulur.