Elektronik kitap (ekitap) olarak adlandırılan kavramlar, fiziksel yayıncılığın sayısal ortama taşınmasına sebep oldu.Peki bundan kim etkilendi. Okur mu Yayıncımı.Bizce her ikisi de? Kitaplar, dergiler, gazeteler asla ölmeyecek. Ancak bu, aynı şekilde kalacaklarının da belgesi değil elbette. Aksine hepsi sayısallaşacaklar. Yani elektronik hale gelecekler. Böylelikle hem fiyatları düşecek, hem de yetenekleri ve gereksinimleri artacak.
Adından anlaşılabileceği gibi e-Kitap, elektronik ortamda yayınlanmış ve bu ortamda kullanılan çeşitli protokoller ve yazılımlar ile bunları kullanan bilgisayarlar sayesinde izlenebilen metin, resim, film ve sesleri barındıran bir medya formatıdır. Bu formatların kendine özgü farklılıkları da bulunmasına rağmen fazla zahmete katlanmadan bunlara ulaşmamız mümkündür.
Gelişmiş ülkelerde baskı ve yazı kağıtlarının kişi başına yıllık 78 kilogram olduğunu göz önünde bulundurursak, bu ülkelerde e-kitap kullanımının yaygınlaşması milyonlarca ağacın kurtarılması anlamına gelmektedir.
Gelişen İnternet teknolojisi kitap ve yayıncılığa el atmasının ardından yayın dünyasında bildiğimiz her kavram altüst olmakta gecikmedi. Bu gecikmeyi daha da geciktiren, kesimler e-kitap kavramının hayatımızın her alanına gün geçtikçe girmesinden doğan tedirginliği yaşamaya başladılar. Bu tedirginlik İnternet medyasının var olan gücünü anlayan gazeteler içinde geçerli idi; ama her malın bir tüketici olduğu gibi teknoloji ile kitap merakını gidermeye çalışan geniş bir tüketici grubu oluştu. PC'ler ve hiper-metinlerle haşır neşir olan insanlar, zamanla kitaplarını bu ortamların sağladığı kolaylıklarla, her yerde okumayı ister oldular. E-kitaplar; kâğıt, cilt, baskı maliyeti olmadığı için basılı kitaba göre ucuz. Bunun yanında Internet üzerinden dağıtılabildiği için dakikalar içinde sahip olunabilen, basılı kitapların karşılaştığı dağıtım ve sergilenme imkânı bulma sıkıntıları olmayan, depolanması ve taşınması kolay eserler. Bu da yayıncıların büyük orandaki gider kalemlerinin sona ermesini sağlıyor.
TEKNOLOJİ SINIR TANIMIYOR
E-kitaplarınız zipli ise bunları çözmeniz gerekiyor bilgisayarınızda zip dosyaları yoksa internet'ten indirmeniz gerekecek. Sayfaları ekranda okumuyor adeta izliyorsunuz. 'Okunabilen' ifadesi yerine 'izlenebilen' denilmesinin en önemli nedeni, bu kitaplarda sadece resim ve metin bulunmaması, yayının amacına yönelik olarak içinde film, animasyon ve ses gibi çoklu ortam figürlerine rastlanabilmesinden geliyor. Günümüzde üzerinde farklı yazılımlar bulunan farklı boy ve kapasitedeki bilgisayarlar aracılığıyla okunabilen binlerce elektronik kitap mevcuttur. Kitaplar düz metin (e-text) şeklinde olabildikleri gibi, elektronik ortamda kitap okumayı kolaylaştırıcı yazılımların görüntüleyebileceği farklı formatlarda kullanıma sunulabiliyor.
PEKİ NASIL OKUNUR BU KİTAPLAR ?
E-kitapların okunması için çeşitli yazılım ve donanımlar kullanılabiliyor. Donanımlar 'Palm' ve 'PocketPC' cihazlarından, dizüstü ve masaüstü bilgisayarlara ve e-kitap okumak için tasarlanmış özel cihazlara kadar çeşitlenebiliyor. Bunlar arasında Microsoft'un geliştirdiği "Microsoft Reader" programı ile okunan ".lit" ve masaüstü yayıncılıkla uğraşanların yakından tanıdığı Adobe firmasının geliştirdigi ".pdf" formatı oluyor.İnternet yolu ile çok sayıda farklı coğrafyaya, yaş ve sosyo-ekonomideki insana ulaşmak e-kitap yayıncıları için büyük avantaj.Fiziksel yayıncılığın zorlukları yüzünden her geçen gün farklı yayınevleri e-kitap yolu ile internet'te bir yer almaya çalışıyor.
E-YAYINCILIK HANDİKAPLARI NELER?
Yayıncılar için geniş kitlelere ulaşma imkanı sunan bu yayın yolu çok fazla para getirmediği için tercih edilen bir yol değil.Yazarlarda yazdıkları kitapları bu şekilde yayınlayarak para kazanamadıkları için en fazla ses getiren eserlerini e-kitap olarak yayınlamıyorlar. Bu yolu deneyen ünlü bilim kurgu yazarı Stephen King 66 sayfalık bir hikayesini, Riding the Bullet, e-kitap olarak sadece internet'ten yayınlaması ve de 24 saat içinde 400.000 internet kullanıcısının bu hikayeyi bilgisayarlarına indirmesine rağmen bu başarıyı paraya dönüştüremedi.
E-kitap tüm dünyanın ilgi odağı haline gelmesine rağmen okurlarda 1 dolar isteyerek kitaplarını sunmasına rağmen beklenen ilgiyi göremeyince e-kitap olarak yayınlamaktan vazgeçmişti. Türkiye ise e-kitap yayıncılığını şimdilik amatör yazarlar tarafından yapılmakta. Birçok site, kişi, e-kitap çalışması yönünde uygulamalar yaptı. Bunlardan kimi, yayınlanmış kitapların taranması ve öylece ya da metin olarak web'e aktarılması şeklinde, kimi başka sitelerdeki yabancı dildeki eserlerin aktarılması şeklinde. Kitabın kimi bölümlerinin ya da bir yazarın tüm eserlerinin yayınlandığı da görüldü.
ŞİMDİLİK PARA KAZANMAK ZOR
Ünlü yazarların kitaplarını okumak isteyen okurlar yine normal veya korsan kitaplar ile bilgiye ulaşamaya devam ediyorlar.Türkiye koşullarında 1 dolarlık bir ödemeyi bile tahsil etmek kolay değil. Türkiye'de durum böyle iken yurtdışında ise e-kitap kavramı çok gelişmiş durumda.İnsanlar ilgi duydukları kitapları www.amazon.com adresinde ısmarladıkları gibi e-kitapları 1 dolar karşılığında almaktan da çekinmiyorlar. İndirdikleri kitapları her zaman okuyabilmek içinde ellerindeki Palm'lara indirerek ciltlerce kitabı okuyabilmektedirler. E-yayıncılık için de kitapların okur tarafından bilgisayarda, avuç içi cihazda ya da kağıda çıktı alınarak okunması okurun alışkanlıklarının belirlediği bir durum. Uzun dönemde Xerox, Bell Labs ve e-Ink şirketlerinin çalışmaları e-kağıdın yaygınlaşmasını sağladığında, e-kitap demeye daha içimizin elverdiği ürünler görebileceğiz. Diz üstünden dönüştürülmüş cihazlara bakarak kitap okumak mümkün, MS Reader veya Adobe Reader yazılımları kaliteli görüntü veriyor ama e-yayıncılıkta hedeflenen kalitede değiller.Üzerinde mutabık kalınan protokoller sayesinde, telif hakları ve kitap ücreti tahsilatı gibi tereddütler ortadan kalkmış, özellikle A.B.D. gibi ülkelerde yüzlerce yeni kitap başlığı İnternet'teki dev kütüphanede yerlerini şimdiden almış olmalarını ülkemizde de kısa zamanda görmek birazda bizim e-kitaplara olan ilgimizin artmaktan geçtiğiniz belirtelim.
TEKNOLOJİYİ TAKİP ETMEK ŞART
Bundan 5 yıl sonra, teknolojik gelişmeler e-kitapları çok kullanışlı ve ucuz yapacaktır. Yeni likit kristal ekranların yansıtma ve kontrast oranları günümüzde kağıda basılı gazete ve kitaplara eşit olacaktır. Ekran ve ürünün materyali o kadar farklı olacak ki, elinize aldığınız bir e-gazeteyi kıvırıp cebinize koyabileceksiniz.(Tom Cruise son filmi Azınlık Raporunda böyle bir sahneyi hatırlayabilirsiniz) Daha da önemlisi, içeriği dijital olarak internet vasıtasıyla e-kitaplara indirileceği için, baskı ve dağıtım maliyeti neredeyse sıfırlanacaktır. Evdeki kablolu telefonunuzdan veya 3.jenerasyon kablosuz iletişim teknolojileri (UMTS) sayesinde kitaplar, gazeteler, dergiler birkaç saniyede dijital olarak e-kitabınıza indirilebilecektir. Böylece, kitap, gazete, dergi okumak için bugün harcadığımız paraların çok altında bir maliyeti olacaktır.
Günümüzde müzik endüstrisini sarsan mp3 adlı dijital müzik sıkıştırma yazılımı gibi, e-kitap teknolojileri de gelecekte yayıncılık endüstrisini ve günlük hayatımızı tamamen değiştirecektir.