Ana Sayfa

KİTAP : Ağustos - 2006

İSA PEYGAMBERİ SEVERSENİZ BENİ ÖLDÜRMEYİNİZ

Orhan Sakin - Bir Harf 

Tarih araştırmacısı ve yazar Orhan Sakin, çeşitli kaynaklardan faydalanarak yazdığı uzun soluklu bu incelemesinde yıllardır ülkemizin sırtında kambur olan bir sorunu irdeliyor. “İsa Peygamberi Severseniz Beni Öldürmeyiniz” Ermeni Tehciri’ nin gerçek yüzünü, özellikle Birinci Dünya Savaşı’nda cephe gerisindeki savunmasız sivillerin yaşadığı korkunç işkenceler ve acıları, arşiv raflarından indirerek canlı bir anlatımla gözler önüne sermektedir. Kitapta konu, Osmanlı Arşivlerinden alınan resmi ifadeler ve belgelerle adeta beyinlere kazınıyor. Yüzyıllardır bu topraklarda oynanan oyunların ana senaryosu, yerli ve yabancı belgelerle bir kez daha dikkatlerimize sunuluyor. “…İstanbul’daki Robert Collage’in Müdürü Dr.Cyrus Hamlin, karşısındaki Ermeni ihtilalciyi dinlerken şaşkınlıktan gözleri fal taşı gibi açılmıştı. Çok zeki ve İngilizce’yi Ermenice kadar iyi konuşan bu adam, ihtilal yöntemlerini ve hedeflerini anlatıyordu: “Ruslar’ın Anadolu’yu işgal etmeleri için ortam hazırlıyoruz.” “Bunu nasıl yapacaksınız” diye soran Hamlin’in aldığı cevap, insana “Bu kadarı da olamaz...” dedirten cinstendi: “Bütün Türkiye’deki Hınçak çeteleri, Türkleri ve Kürtleri öldürmek için fırsat gözetecekler, bunların köylerini yakıp yıkacaklar, sonra da dağlara çekilecekler. O zaman hırstan gözleri dönecek olan Müslümanlar da ayaklanacak ve Ermeni köylerine hücum edecekler. Bunun üzerine insanlık ve Hıristiyanlık uygarlığı adına ayağa kalkan Avrupa kamuoyunun desteğiyle Rusya, harekete geçerek Anadolu’yu işgal edecek” Robert Collage Müdürü Cyrus Hamlin’in, Amerika’nın Boston şehrinde yayınlanan Congregationalist dergisine gönderdiği metin. Bk. Esat Uras, Tarihte …”

Türk Halkları Tarihine Giriş

Peter B. Golden - KaraM 

çev. Osman Karatay, KaraM y. Ankara 2002, 389 s. Purofesör Peter B. Golden, Türkolojiyle alakası olanların yakından tanıdıkları bir isimdir. 1967’de bir yıl Ankarada, DTCF’de çalışmıştır. Golden halen ABD’nin New Jersey eyaletindeki Rutgers üniversitesinde öğretim üyesidir. Golden’in 1992’de yayınlanan Türk Halkları Tarihine Giriş eseri Lars Johanson’un teklif ve Tibor Halasi Kun’un yardımcı olmasıyla meydana çıkmıştır. Bu hacimli eser, Osman Karatay tarafından yorucu olduğu açıkça anlaşılan bir mesai neticesinde Türkçeye çevrilmiştir. Eserde İskitlerden başlanarak Hunlar, Siyenpiler, Tabgaçlar, Aparlar, Tingling (Tiele)’ler, Eftalitler, Avrupa Hunları, Ogur halkları (Bulgarlar), Sabirler, Kuzey Kafkasya Hunları, Göktürkler, Uygurlar, Kırgızlar incelenmektedir. Bilindiği gibi Göktürkler ve Uygurlar hariç olmakla, bu Türk boylarının dilleri ve tarihleri hakkında fazla bilgiye sahip değiliz. 11. asırdan sonraki Türk boyları olan Karluk, Yağma, Çigil, Kıpçak, Oğuzlar ve daha sonrakiler hakkında ise epey bilgi sahibiyiz. Golden’in en mühim eserlerinden biri iki ciltlik Khazar Studies (Akademiai Kiado, Budapeşte 1980)’tir. Bu eser Hazar Türklerinden kalan dil yadigârlarını kılı kırk yaran bir metotla araştırıp inceleyen pek önemli bir eserdir (Eser şu günlerde Selenge yayınları arasında basılmıştır). Golden’in Türkolojiye getirdiği yeniliklerin başında bizce metodolojisi gelir. Bu metodoloji kılı kırk yaran, dil ve tarihi hemen hemen eşit kullanan ve aşırı şüpheci bir metodolojidir. Golden’in başka bir özelliği de dil ile milliyeti her fırsatta ve özellikle ayırması ve bunda ısrarcı olmasıdır. Bunun için DNA çalışmalarına baş vurmayı dahi gerekli görür (Biz de bu duruma şüpheci yaklaşıyoruz). Bunu Türk Halkları Tarihine Girişte ve Khazar Studies’te görüyoruz. Netice olarak Türk Halkları Tarihine Girişi yazan Golden’i ve çeviren Osman Karatay’ı kutlarız ve eserin Türkologlar için el kitabı olduğunu belirtmek isteriz. Tabii ki esere şüpheci yaklaşmak şartıyla. (Dr. Y. Gedikli).

İskitler

B. N. Grakov - Selenge 

çev. D. Ahsen Batur, Selenge y., İstanbul 2006, 379 s. İskitler, Kuzey Karadeniz, Batı ve Orta Asyada yaşamış hayvancı, göçebe bir kabileler topluluğudur. İskitlerin menşei hakkında bir çok faraziye öne sürülmüştür. Bunun sebebi İskitler hakkındaki tarih kayıtlarının yetersiz oluşudur. Tarihçiler İskitleri genellikle İrani kavimler topluluğu olarak kabul eder. Ancak bu eksik bir hükümdür. Zira İskitlerin içinde Türk kavimleri de vardır. Bunu gerek medeniyet birliği, gerekse dil verilerinden anlıyoruz. İskitler hakkında en çok bilgi veren kaynak, MÖ 5. yüzyılda yaşayan ve “tarihin babası” sayılan Herodotun eseridir. Herodot ve diğer dağınık bilgilerden sonra İskitler hakkında en çok bilgi arkeolojik çalışmalardan elde edilmiştir. Bu sahada en fazla çalışan ise Rus arkeoloğu Boris Nikolayeviç Grakov (1899-1970)’dur. Grakov arkeolojik çalışmalarının özünü İskitler adlı kitabında anlatmıştır. Kitaba S. G. Klyaştorniy’in “Sakalar” ve Kşatrapa Gandasa’nın “Saka halklarının kökenleri” isimli makaleler de eklenmiştir. İkinci makale İngilizceden Kürşat Bozkurt tarafından çevrilmiştir. İskitler, Türkleri de ilgilendirmesi bakımından tarihçi ve dilcilerce muhakkak okunması gereken bir kitaptır.

7 kitaptan biri veya “Saliklikten Arifliyedek

Şelale Hümmetli - . 

7 kitaptan biri veya “Saliklikten Arifliyedek” adlı bu kitap, Şelale Hümmetli’nin “Bilenlere selam olsun adlı ilk kitabıdır. Kitap Azerbaycan’da tanınmış edebiyatçı ve yazar Prof. Dr. Feridun Kurbansoy’un hayatı ve sanatı ile bağlı biyografi şeklinde yazılmıştır. Kitaba ünlü bilim adamlarından Prof. Dr. Vasim Mehmetaliyev, Filoloji ilimler doktoru Muhsin Nağısoylu, AME’nin “ Türk halklarının tanınmış insanları” Ansiklopedi grubunun Başkanı Ali Şamiloğlu Azerbaycan Devlet Televizyon ve Radyo üst kurum şirketinden Gülbeniz Hüseyinov’a, gazeteci-yazar Elçin Çelebi, ve Minare Çelebi gibi ilim adamlarının Feridun Kurbansoy hakkında yazdığı çok değerli fikirleri kitapta yer alıyor. Feridun Kurbansoy ilmin çok geniş ve çok çeşitli sahalarına dair zaman-zaman temas eden bir yazardır. Bütün konularda yazdığı eserlerde başarılı olduğu bilinmektedir. Lider TV-deki çalışmaları ile dikkatimizi en çok çeken divan sairlerinin ve yazarların hayatı ve sanatı ile bağlı belgeseller ve sinema filmlerinin senaryosunu yazan da Feridun Kurbansoy’dur. Yazarın A. A. Bakıhanov, Seyit Azim Şirvani, Mirza Alekber Sabir, Mikayıl Müşfik büyük klasiklerden M. Fuzuli hakkında çok değerli monografi, makale, film ve tiyatro eseri yazmıştır. Çektiği her bir film hakkında ayrıca ve geniş sohbet açmak mümkündür. Hakkında söz edilen ve filmler çekilen edebiyat ve sanat insanlarımızın, şairlerimizin, doğduğu yaşadığı yerlerde Bakı’da, Şamahı’da, Gence’de, Kuba’da, Şeki’de, Tiflis’te onların izini arayıp bulmak arzusu nice nice unvanda devlet arşivlerinde, Elyazmaları Enstitüsünde evlerde ve müzelerde korunup saklanan belgelerin dili ile konuşmak Feridun Kurbansoy’a nasip olmuştur. Feridun Kurbansoy’u TDAV Başkanı Prof. Dr. Turan Yazgan hocamızın 1992 yılında Azerbaycan’da açtığı Türk Dünyası “ Kitap Evi”nde 1998 yılında Ali Şamiloğlu bizlere tanıtmıştı. Yıllar sonra Şelale Hümmetli’nin Feridun Kurbansoy’la bağlantılı kitap yazması doğrusu benim için gözlenilmez oldu. Kendine has yazı üslubu ve tarzı olan ve hazin bir dille yazdığı bu kitapta, Feridun Kurbansoy’un sanat hayatının kısa izahını bedii dille vererek, buna çok büyük bir başarıyla ulaşmıştır. Gazeteci-yazar ve filolog kardeşime can dostuma, nice bile başarılar diliyor, Prof. Dr. Feridun Kurbansoy’a 50 yıl doğum gününüz kutlu olsun diyoruz.

*

 Sayı :79