Kırım soykırım günü 18 Mayıs 1944 günü Kırım Tatar Türkleri'ne eski Sovyetler Birliği lideri Joseph Stalin'in emriyle uygulanan sürgün ve sürgünde hayatını kaybeden binlerce insan, sürgünün 64'üncü yıldönümünde Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti Akmescit'te (Simferopol) düzenlenen törenle anıldı. Kırım'ın dört biryanından gelen Kırım Tatar Türkleri, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye'den gelen soydaşlarıyla Akmescit'in merkezindeki Lenin Meydanı'nda buluştu. Akmescit'e gelen Kırım Tatarları, 5 ayrı noktadan yürüyüş kortejleri oluşturarak miting alanına yürüdü. Kırım Türklerinin ve Türk dünyasının efsanevi ismi Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun Brüksel'deki temasları nedeniyle katılamadığı 18 Mayıs Matem Mitingi'nde Kırım Başbakanı Viktor Plakida, Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko'nun Kırım Daimi Temsilcisi Leonid Junko, Kırım Tatar Milli Meclisi Başkan Yardımcısı Refat Çubarov, Ukrayna Milletler ve Dinlerarası Komitesi Başkanı Sergey Bugay, Kırım Birinci Başbakan Yardımcısı Aziz Abdullayev, Kırım Milletlerarası İlişkiler ve Sürgün Edilen Vatandaşları Komisyon Başkanı ve KTMM Başkan Yardımcısı Remzi İlyasov, Kırım Verhovnaya Radası milletvekili Şevket Haybullayev ve Kırım Müftüsü Emirali Ablayev yer aldı. Yaklaşık 35 bin Kırım Tatar Türkü'nün doldurduğu meydanda düzenlenen Matem Mitingi'nde konuşan Kırım Tatar Milli Meclisi Başkan Yardımcısı Refat Çubarov, sürgünden dönen ve Kırım'da varlık mücadelesi veren Kırım Tatar halkının sorunlarının Ukraynalı siyasilerin elinde bir menfaat aracı haline getirilmek istendiğini vurguladı. KTMM Başkan Yardımcısı Çubarov tarafından alanda okunan ve miting katılımcıları tarafından da kabul edilen 18 Mayıs bildirisinde 18 Mayıs sürgünü bir 'soykırım' olarak kabul edilerek miting alanında ifade edildi. Bildiride, “64 yıl önce Kırım Türklerine karşı soykırım yapıldı; Kırım yarımadasının köklü halkı olan Kırım Tatar halkı, Sovyet rejimi tarafından anavatanından genel sürgüne uğradı. Her yıl 18 Mayıs günü biz Kırım’ın farklı yerlerinde ve Akmescit’in (Simferopol) merkezinde toplanarak sürgün sırasında ve sürgün yerlerinde vefat eden binlerce masum çocuk, kadın ve ihtiyarlara dua ediyoruz. Cinayet olan sürgün ve Kırım Türklerinin sürgün yerlerinde esir tutulmanın sonuçları halen düzeltilmiş değildir. Kırım Tatar halkının anavatanına dönüş süreci henüz tamamlanmış değildir. Aileler bölünmüş vaziyette. On binlerce Kırım Tatarı halen kendi iradelerine rağmen sürgün yerlerinde kalmaya devam ediyorlar. Ukrayna ile diğer Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri sürgün edilen Kırım Tatarları'nın ve bunların çocuklarının Kırım’a geri dönme konusunda önceden üstlendikleri yardımdan vazgeçerken Kırım Türklerinin Kırım’a dönüşü konusunda yeni engeller çıkarıyorlar" denildi. Miting, okunan dua ve marşların ardından olaysız sona erdi. Haber: Gayana Yüksel, Lentara Halilova Çeviri: Lilya Emiruseinova İşte gün be gün Bahçesaray Festivali I. Uluslararası Bahçesaray 2008 Festivali'ni, Bahçesaray Dostluk Stadyumu'ndaki töreni sunucular Anastasiya Kravçenko ve Süleyman Umerov sundu. Festival katılımcı ve misafirleri, milli müzikleri ve ülke bayrakları ile bir açılış yürüyüşü yaptı. Yürüyüşe Romanya’dan Bostorgay Şarkı ve Dans Topluluğu, Üsküdar Belediyesi Folklor Ekibi, Özbekistan Devlet Sanatçısı ve Navoi Tiyatro Akademisi'nin solisti Ruslan Gafarov, Taşkentli şarkıcı Aysel, Novorosiysk’ten Melevşe Topluluğu, Litvanya Folklor Topluluğu, Melitopol’den Güzel Kırım Topluluğu, Nikolayeva’dan Banduracılar Topluluğu, Herson bölgesinden Elken ve Lale Topluluğu, Harkov operası solisti Rustem Eminov, “Kırım” Kırım Tatar Folklor Topluluğu, Alupka’dan Deniz Dalgası Topluluğu, Cemile Çocuk Topluluğu, Kırım Tatar Akademik Tiyatrosu'nun Baş Koreografı ve Ukrayna devlet sanatçısı Munir Ablayev, Kırım Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi (KMPÜ) Selsebil Keman Topluluğu, Sudak’tan Sultaniye Topluluğu, Karasupazar’dan Geneş ve Edelvest Toplulukları, besteci ve şarkıcı Edip Bahçesaraylı, Bahçesaray’dan İlham ve Avdet Toplulukları, Kırım Devlet Sanatçısı Seyitabla Memetov, Ukrayna Devlet Sanatçısı Dilaver Settarov, Kırım Devlet Sanatçısı Rustem Memetov, Bahçesaray topluluğu, Bahçesaraylı Han Saray, Belbek toplulukları, Nogay bülbülü Dilaver Osmanov, Kırım Tatar Akademik Tiyatrosunun solistleri Ayşe ve Mayre Ablayevler, şarkıcı Zera Kenjikayeca, Melek Çocuk Grubu, genç şarkıcı edem Mustafayev katıldılar. Bahçesaray Valisi İlmi Ömerov, Bahçesaray Bölge Meclisi Başkanı Aleksander Taryanik, Bahçesaray Belediye Başkanı Dmitri Kretov festival katılımcı ve misafirleri selamladı. Selamlama ve kutlama sözleri ile Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım’daki Devamlı Temsilcisi Leonid Junko, Kırım Birinci Başbakan Yardımcısı Aziz Abdullayev, Devlet Milletler ve Dinlerarası İlişkiler Komitesi Temsilcisi Yuliya Zaytseva, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Birinci Başkan Yardımcısı Refat Çubarov, Kırım Verhovnaya Radası Prezidyum Üyesi Remzi İlyasov, Kırım Kültür Bakanı Aleksander Yermaçkov sırayla sahneye çıktı. Festival, Kırım Türkleri milli bayrağının uçan balonlar ile havaya bırakılması ile açıldı. Kezlevli ayakta yürüyen tiyatro ilginç bir gösteri yaptı. Farklı ülkelerin temsilcileri kaleydoskop gibi birbirinin arkasından sahneye çıkarak ülkelerini yakışır bir biçimde temsil ettiler. Yapılan arada Bahçesaray Valisi İlmi Umerov ve Üsküdar Belediye Başkanı Mehmet Çakır ile Bahçesaray ile Üsküdar arasında işbirliği anlaşması imzalandı. Söz konusu festival havai fişekler ile sona erdi. Haber: Lentara Halilova Çeviri: Lilya Emiruseinova Bahçesaray'a 'Ceyhan Mahallesi… Bahçesaray'daki 7'inci Mikro Rayon'un adı düzenlenen bir törenle değiştirilerek Ceyhan Mahallesi oldu. Bahçesaray Valisi İlmi Umerov, Bahçesaray Rayon Belediye Başkanı Aleksandr Teryanik ve Ceyhan Belediye Başkanı Hüseyin Sözlü, Ceyhan Belediye Başkan Yardımcısı ve Ceyhan Kırım Derneği Başkanı İsmail Taymaz'ın katılımıyla gerçekleştirilen törende konuşan Vali Umerov, «Geçtiğimiz yıl, Ceyhan'a gittik ve kardeş şehir anlaşması yaptık. Bahçesaray'da bir mahalleye Ceyhan adını vereceğimizin sözünü verdik. Şimdi bu sözü tutuyoruz» dedi. Ceyhan Belediye Başkanı Sözlü ise «Ceyhan, Kırım Tatarları tarafından kuruldu. Kökleri Kırım'dan giden halk hala Ceyhan'da yaşıyor. İlçe içinde büyük Kırım ve Küçük Kırım mahalleleri, ilçeye ilk gelen Kırım Tatarları tarafından isimlendirildi, mahalleler hala bu isimlerle anılıyor» diye konuştu. Kırım’da II. Türkoloji Kongresi Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) Başbakanlık Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) ve Kırım Mühendis ve Pedagoji Üniversitesi (KMPÜ) işbirliği ile düzenlenen Uluslararası II. Türkoloji Kongresi'nin Akmescit'teki (Simferopol) KMPÜ konferans salonunda yapıldı. Kongrenin Rusça tanıtım versiyonunda «Kırım Tatarların Filoloji, Tarih ve Kültürleri: Gelenekler ve Çağdaşlık Uluslararası Sempozyumu» denilen sempozyuma 8 ülkeden 163 bilim adamı katıldı. Sempozyumun açılış töreninde katılımcı ve misafirlere hitap eden KMPÜ Rektörü Prof. Dr. Fevzi Yakubov, Kırım Eğitim Bakanı Yardımcısı Ayder Ablatipov, KTMM Birinci Başkan Yardımcısı Refat Çubarov, TİKA Kırım Koordinatörü Şakir Yılmaz birer konuşma yaptı. Konuşmacılar, bu gibi sempozyumların düzenlenmesinin çok önemli olduğunun altını çizerek farklı ülkelerden Türkologlar'ın bir araya gelmesini ve halkın kültür, sanat ve manevi deneyimlerin birikmesini sağlamakta önemli bir rol oynadığını dile getirdiler. Sempozyumun ikinci bölümünde ise Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi, Tarih Bilimcisi Doç. Dr. Hakan Kırımlı, tarihçi Gülnara Bekirova, Almanya Türkoloji Enstitüsü görevlisi Hottop Rike ve ayrıca İngiltere’den gelen M.Mahsudoğlu birer konuşma yaptılar. Kırım Tatar Türklerinin tarihinin incelemesindeki problemler hakkında konuşan Doç. Dr. Hakan Kırımlı, milli tarihinin böyle kötü durumunun Kırım hanlığını yıkılması ve 1944 yılında onun kara finalinin sonucu olduğunu söyledi. Kırımlı, «Kırım ve özellikle Kırım Hanlığı tarihi kötü incelenmiş olduğundan, milli kadro ile diaspora güçlerini toplamak ve tam şu anda bilimsel araştırma enstitüsü, ilerleyen zamanda da Kırım Tatar halkı tarihi akademisini kurmak gerekiyor. Ki, bunun için hem Kırım’da hem de yurt dışında tarihçiler mevcut; Örneğin Türkiye’nin tanınan Kırım Tatar asıllı tarihçileri Halil İnalcık, İlber Ortaylı ve diğerleri» diye konuştu. Tarihçi Gülnara Bekirova ise Sovyet askerlerinih Sudak halkını 18 Mayıs 1944 tarihinde taşıma planları ve her köy için askerleri yerleştirme insanları toplama ve yollama, nişancıların yerleştirilmesi planları gibi 1944 yılında Kırım Tatar halkının sürgünü ile ilgili yeni materyaller sundu. Bekirova'ya göre arşiv belgelerinin büyük çoğunluğu henüz yayınlanmadı, sürgün edilen halkın sayısı, sürgün sırasında kaç kişinin öldüğü ile ilgili çok soru mevcut. Almanya’dan gelen ve Kırım ve Kazan Tatarları'nın imajı ile Almanya’da çalışmalar yürüten Hottop Rike, araştırma için önemli bir konu seçti. Rike, Almanlar’da Tatarlar’ın görünüm ve vizyon hakkındaki bilgileri etkileyen faktörleri araştırıyor. Rike, araştırması ile ilgili kaynakları basın, edebiyat, folklor yayınlarında (masal, efsane) ve diğer kitap ve rehberlerden edindiğini söyledi. Üç gün sürecek sempozyum çalışmalarına İngiltere, Türkiye, azerbaycan, Kıbrıs ve Ukrayna’dan olmak üzere toplam 163 bilim adamı katılıyor. Haber: Gayana Yüksel Çeviri: Lilya Emiruseinova Kırım’daki Türk Şehitliğine, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı’ndan çelenk Karadeniz'e kıyısı olan ülkelerin deniz kuvvetleri komutanlarını biraraya getiren Karadeniz Ülkeleri Deniz Kuvvetleri Komutanları Toplantısı ve Karadeniz Askeri İşbirliği Blackseafor Karadeniz grubunun toplantısı sona erdi. Toplantıya katılan Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Metin Ataç, toplantının ardından düzenlenen tören ile Akyar'da (Sevastopol) bulunan Türk şehitliğini ziyaret ederek anıta çelenk koydu. Oramiral Ataç ve beraberindeki heyet, Ukrayna'nın Sapun Dağı'ndaki şehitliği de ziyaret ederek törenlere katıldı. Öte yandan TCG İskenderun askeri gemisi ile 21 ve 23 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen açık deniz eğitimi kapsamında Akyar'a gelen Deniz Astsubay Meslek Yüksekokulu birinci sınıf öğrencileri de Akyar'daki Türk şehitliğinde düzenlenen törenlerde yer aldı.