Kültür Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, “The World of Learning 2002” ve “World Survey of Islamic Manuscripts” adlı yabancı kaynaklarda araştırma yaparak, Irak'ta yağmalanan el yazmalarının bilançosunu çıkardı.
World Survey of Islamic Manuscripts'in 1993-1994 yılı verilerine göre, Irak'taki 113 kütüphanede 1494'ü Türkçe olmak üzere toplam 82 bin 258 el yazması bulunuyordu. Savaştan önce 4 bin 412 nadir eserin korunduğu Irak Milli Kütüphanesi'nde ayrıca 417 bin cilt kitap da yer alıyordu.
Araştırmaya göre, Bağdat'ta bulunan 41 kütüphanede 1279'u Türkçe olmak üzere toplam 53 bin 22 el yazması korunuyordu. Bağdat'taki kütüphaneler arasında el yazmaları açısından en zengini Saddam El Yazmaları Kütüphanesi idi. Bu kütüphanede, 786'sı Türkçe olmak üzere toplam 40 bin 214 el yazması yer alıyordu.
Ayrıca Bağdat'taki Evkaf Kütüphanesi'nde 5 bin 147, Naji Mahfuz Koleksiyonu'nda 662, Qadiriya Kütüphanesi'nde ise 1544 el yazması korunuyordu.
Basra'daki 3 ayrı kütüphanede 10'u Türkçe olmak üzere 2 bin 114 eser yer alıyordu. Dohuk'daki bir kütüphanede 16, El Divaniye'de 2 ayrı kütüphanede 236, El Hilla'da 4 ayrı kütüphanede 86, Erbil'deki 2 kütüphanede 10'u Türkçe 50, Nasıriye'deki 3 kütüphanede 304, Samarra'daki 2 kütüphanede ise 41 el yazması bulunuyordu. Kerbela'daki 19 kütüphanede ise çoğunlunu fıkıh, kelam, Kur’an, mantık, felsefe, edebiyat, dil ve gezi konularında yazılmış Farsça ve Arapça 2 bin 337 el yazması yer alıyordu.
Kerkük'teki 5 kütüphanede 23'ü Türkçe toplam 117 yazma eser koruyordu. Musul'daki 9 ayrı kütüphanede ise 135'i Türkçe olmak üzere toplam 6 bin 810 yazma eser bulunuyordu.
Necef'deki 17 kütüphanede ise 20'si Türkçe toplam 12 bin 159 el yazması korunuyordu. Süleymaniye'deki 2 kütüphanede 17'si Türkçe toplam 4 bin 430 el yazması, El Samava'da 11, Saddam'ın doğduğu kent olan Tikrit'te 28, El Zubayir'de ise 25 el yazması yer alıyordu.
Barzani'den Türkmen partisi oyunu
Kerkük'teki Irak Türkmen Cephesi Yürütme Konseyi Üyesi Aydın Beyatlı, çapulcu Mesud Barzani'nin Kerkük'te Türkmenler'in adını kullanarak “Tabela partileri” kurduğunu açıkladı. Beyatlı, IKDP lideri Mesud Barzani'nin Kerkük'te Türkmen Halk Kürdistan Partisi, Kürdistan Kardeşlik Partisi ve Irak Türkmen Kürdistan Partisi gibi partiler kurduğunu belirterek, “Bu partiler Türkmenler'i temsil etmiyor. Biz, ABD, Türkiye ve BM'nin gözetiminde Kerkük'te nüfus sayımı yapılmasını istiyoruz. Türkmenler'in daha fazla çıkması halinde hakkımızı isteriz” diye konuştu.
Beyatlı, Kürdistan Yurtseverler Birliği ile Kürdistan Demokrat Partisi’nin Saddam dönemi ardından taban bulmak için Kerkük'e milyonlarca dolar aktardığını, Türkmenler'in ise hiçbir çalışması bulunmadığını anlattı. Beyatlı, “Kürtler, Kerkük'te kurumlaşmak istiyor. Saddam döneminde görev yapanlar görevinin başına dönmekten çekiniyor” dedi.
